VAR Trong Bóng Đá – Công Nghệ Lật Ngược Thế Cờ Phút Chót

VAR trong bóng đá là công nghệ dùng video hỗ trợ trọng tài để xem lại các tình huống trọng yếu như bàn thắng, phạt đền, thẻ đỏ trực tiếp hoặc xác thực nhầm người. Khi triển khai đúng cách, VAR có thể sửa lỗi lớn ngay trong trận đấu, tránh bất công cho cầu thủ hay đội bóng. Đây là một bước tiến quan trọng cho sự công bằng của bóng đá hiện đại. 

VAR trong bóng đá là gì?

VAR – công nghệ hỗ trợ trọng tài bằng video. Công nghệ hiện đại này ngày càng trở thành yếu tố không thể thiếu cho các trận đấu đỉnh cao nhằm giảm thiểu sai sót và tranh cãi.

Định nghĩa VAR

VAR (Trợ lý trọng tài video) là công nghệ video giúp trọng tài xem lại các tình huống có thể bị xử sai. Luật do FIFA và IFAB quy định rõ trợ lý trọng tài video chỉ can thiệp vào các tình huống: bàn thắng, phạt đền, thẻ đỏ trực tiếp và nhầm người. Khi tình huống được ghi hình, VAR kiểm tra video từ nhiều góc để đưa khuyến nghị cho trọng tài chính. Ứng dụng VAR trong bóng đá nhằm giảm sai sót do hạn chế quan sát trực tiếp.

Lịch sử triển khai VAR quốc tế

Công nghệ này được chính thức đưa vào sử dụng từ World Cup 2018 theo quyết định của FIFA. Các giải vô địch quốc gia và châu lục sau đó áp dụng dần như UEFA Champions League, Premier League có thử nghiệm và triển khai rộng rãi. Theo các báo cáo, khi VAR trong bóng đá được áp dụng, số quyết định sai liên quan penalty, bàn thắng việt vị hay nhầm người giảm đáng kể. Nhờ đó, các trận đấu quốc tế chuẩn mực cao hơn về công bằng.

Những tình huống VAR gây tranh cãi nhất lịch sử bóng đá

Dù được kỳ vọng mang lại công bằng cho bóng đá, công nghệ này vẫn vấp phải nhiều tranh cãi khi một số tình huống cụ thể cho thấy sự thiếu nhất quán hoặc không rõ ràng khi phán quyết.

Trận Celtic vs Braga – tình huống bàn thắng bị từ chối

Trận Europa League, Celtic ghi bàn nhưng bị từ chối vì nghi ngờ bóng chạm tay trong pha dứt điểm của Iheanacho. Trọng tài và VAR đã xem lại nhưng vẫn giữ quyết định không công nhận bàn thắng. CĐV và HLV Celtic chỉ ra video rõ ràng cho thấy bóng chạm mặt hoặc vai chứ không rõ ràng chạm tay. Tình huống này điển hình cho việc VAR trong bóng đá bị chỉ trích do quyết định thiếu rõ ràng.

Arsenal vs Sunderland – phạt đền bị lật ngược bởi VAR

Một trận Premier League giữa Manchester United và Sunderland có quyết định phạt đền ban đầu được công nhận sau khi VAR xem xét. Trợ lý trọng tài video đã can thiệp để hủy phạt đền khi video cho thấy Benjamin Sesko không tiếp xúc mạnh với đối phương. Quyết định này gây tranh luận mạnh, vì nhiều người xem cho rằng trọng tài chính đã sai khi công nhận phạt đền trước khi xem lại.

Tình huống “Luis Díaz bị từ chối bàn thắng” tại Premier League

Theo báo SportsDigest, trong trận Tottenham vs Liverpool mùa 2023‑24, bàn thắng của Luis Díaz bị hủy sau khi trợ lí biên xác định việt vị sau khi trợ lý video kiểm tra. Khi VAR trong bóng đá được sử dụng, nó có thể thay đổi kết quả trận đấu ngay lập tức nếu quyết định sai ban đầu được sửa chữa. Tình huống này trở thành biểu tượng cho cả sự cần thiết và hạn chế của VAR.

Tình huống Julian Álvarez – penalty bị hủy trong loạt sút luân lưu 

Trong trận đấu Champions League tháng 3/2025 giữa Atletico Madrid và Real Madrid, Julian Álvarez thực hiện một quả penalty trong loạt sút quyết định. Álvarez trượt chân khi sút và sau khi kiểm tra video xác định rằng chân trụ của anh chạm bóng trước khi sút bóng lần thứ hai – vi phạm luật “một lần chạm chân trụ” trong Luật đá penalty.

Ưu nhược điểm của VAR trong bóng đá 

Dưới đây là bảng so sánh ưu điểm và nhược điểm cơ bản của VAR mà XOILAC TV đã thống kê để đánh giá tổng quan.

Trong các giải lớn, VAR trong bóng đá đã cứu nhiều đội thoát bàn thua oan hoặc giúp công nhận bàn thắng từ pha việt vị nhỏ. Nhưng khi nó được áp dụng chậm hoặc quyết định chủ quan vẫn chiếm ưu thế, hiệu quả bị giảm. Việc áp dụng trợ lý trọng tài video đòi hỏi hệ thống camera tốt, trọng tài video được đào tạo kỹ và quy trình ra quyết định minh bạch.

Lời kết

VAR trong bóng đá là công nghệ mang tính bước ngoặt trong việc đảm bảo công bằng trận đấu hiện đại. Khi người xem hiểu rõ VAR là gì, họ sẽ truy xét quyết định trọng tài với tiêu chí khách quan hơn. Những tình huống tranh cãi như Celtic vs Braga, Arsenal vs Sunderland hay Luis Díaz vs Tottenham chứng minh công nghệ này có thể lật ngược thế cờ phút chót. Việc áp dụng đúng cách đi cùng quy trình rõ ràng từ FIFA, sẽ giúp giảm sai sót và tăng tính chuyên nghiệp cho môn thể thao vua.